English Version

Tepelene. Një nga kampet më të ashpra që ekzistonin gjatë regjimit të Enver Hoxhës që e sundoi këtë vend nga viti 1944-1991. Kampi i internimit pa më shumë vdekje të fëmijëve sesa çdo kamp tjetër. Në këtë kamp ishin internuar dy hallat e mia: Marta dhe Bardha, gjyshja ime Mrika, gjyshja ime e madhe Dava, axha im Nikollë dhe tre kushërinjtë e mi Kristina, Celestina dhe Gjoni bashkë me nënën e tyre Marta. Unë nuk do të futem në tmerret, pasi kjo është për një postim tjetër, por më lejoni të citoj disa të vërteta të cilat mund të lexohen plotësisht në raportin e CIA-s të vitit 1953, të bashkangjitur: CIA-RDP80-00810A001300330001-0-Tepelene 1953

“.. gjendja sanitare në kamp është shumë e keqe … të burgosurit janë të sëmurë, shumë me tuberkuloz …”

“… malaria, e cila është kronike me shumë të burgosur dhe dizenteri … në përmasa epidemike. Gjatë epidemisë së dizenterisë në vitin 1950 rreth 100 njerëz vdiqën gjatë tre muajve”.

Dhe lista vazhdon dhe vazhdon. Pika ime është se Enver Hoxha ishte një diktator me përmasa të pakrahasueshme në botën perëndimore, dikush mund te thote, i dyti vetem pas njerit, Adolf Hitlerit, vetëm Hoxha zgjati 50 vjet !!! Pas vdekjes së tij në vitin 1985 dhe rënies së mëvonshme të komunizmit në vitin 1991 Shqipëria filloi rrugën drejt Demokracisë, ose kështu ata do të donin të mendonin, por faktet janë të dukshme se rruga është e ngadaltë dhe e rrëshqitshme.

Si lidhet kjo hyrje me objektivin tim? Qeveria po bën një hap përpara dhe dy prapa. Nga njëra anë po i tregojnë botës se sa të lidhur ata janë duke u përpjekur të jenë në kujtimet e të gjithë atyre që janë vrarë, torturuar, burgosur, etj. Duke pasur një memorial në një nga kampet më çnjerëzore në historinë e Shqipërisë dhe në anën tjetër ata ende respektojnë diktatorin vrasës.

Tani po dal tek ajo qe dua te them per diten e sotme! Sot shkova në Muzeun Kombëtar të Fotografisë në Marubi në Shkodër, për të pyetur për kërkesën time, për një cd që përmban fotografi të familjes sime, të cilën e kisha dorëzuar në Qershor. Me të hyrë tek hyrja, ajo që më goditi menjëherë ishte muri pranë tavolinës së pritjes. Muri, i cili ishte te pakten 2.5 metra i larte, shfaqte një fotografi  të Enver Hoxës nga dyshemeja në tavan ,në ballkonin e Bashkisë, në Shkodër. Fotografia është marrë në vitin 1936, gjatë një ceremonie përkujtimore.

Pasi kalova tavolinen e recepsionit dhe shikova në te djathten time, une isha drejt perdrejt perballe me murin e fundit te dhomës, një mur tjetër prej 2.5 metrash, dhe në këtë shfaqej perseri një fotografi tjetër më e madhe se jeta, e diktatorit.

Ju duhet të kuptoni se këto nuk janë vetëm fotografi të vendosura në mure; ato janë muret! Ato janë të mbivendosur mbi muret, prandaj, ose do të duhet të pikturoje mbi to, ose të rafshohej perseri muri. Sidoqoftë, nuk ishte një rastesi. Përkundrazi, ishte një plan shumë i mirë mendua.

Në rast se ka ndonjë konfuzion këtu … Shkodra ishte epiqendra e rezistencës ndaj komunizmit për veriun gjatë viteve para fitores së Hoxhës. Shumë nga luftëtarët e rezistencës vepronin nga Shkodra, disa janë vrarë, si xhaxhai im Mark Gjon Marku, trupat e tyre u zvarritën nëpër rrugët e Shkodrës dhe u vunë në ekspozitë para … Bashkise … për tu treguar të gjithëve se çfarë ndodh me nacionalistët që luftojnë regjimin.

Kështu që mund të thuash se po, jam e shqetësuar për vendimin për ta shfaqur këtë përbindësh në muret e një muzeu fotografik në qytetin e Shkodrës. Një muze që është nën juridiksionin e Ministrisë së Kulturës dhe për këtë arsye, një njësi e sponsorizuar nga qeveria. A e miratoi Kryetari i Bashkisë së Shkodrës këtë shfaqje apo ishte mbajtur në errësirë ​​për këtë? Kush është përgjegjës në Ministrinë e Kulturës , për një shfaqje kaq të egër? Kush është pikërisht në këtë ‘bord’ që vendos se cilat foto duhet të shfaqen?

Unë e kuptoj se “përbindëshi” është pjesë e historisë së Shqipërisë, por ndoshta ata mund të kishin qenë më të ndjeshëm ndaj qytetarëve të Shkodrës dhe Shqipërisë kur vendosin ta shfaqin atë në dy mure kryesore në zonën e pritjes të muzeut. Një shfaqje që është e pakonsumueshme; imazhi i një përbindëshi vrastar përballet me fotografitë e sigurisht viktimat e tij, në muret perballë!

Dekreti i nxjerrë në vitin 1995 Dekreti-Nr-1018-date-13-02-1995-1-2-3-Dekret-per-heqjen-e-dekoratave  nga Presidenti i atëhershëm i Republikës, shprehet qartë:

“U hiqen të gjitha dekoratat dhe titujt e nderit, për aktin kriminal të gjenocidit të ushtruar ndaj popullit shqiptar gjatë viteve të diktaturës komuniste, personave të ish nomenklatures se lartë komuniste: Enver Hoxha, Nexhmije Hoxha, Shefqet Peçi, Hysni Kapo, Gogo Nushi, Spiro Koleka, Haki Toska dhe Haxhi Lleshi. Ky dekret hyn në fuqi menjehere. “

Prandaj, mendoj se është e sigurt të thuhet se asnjë pamje e tillë e këtij krimineli nuk duhet të vendoset në një Muze Kombëtar, i dedikuar shkëlqimit të një mjeshtri fotograf, në një mënyrë kaq arrogante sa të thotë “shiko mua unë jam ende këtu”. Është një shuplakë e qartë në fytyrë për qytetarët e Shkodrës dhe për të gjithë ata që pësuan dhe mbijetuan regjimin e neveritshëm të këtij përbindëshi.

Herën e fundit që kam vizituar muzeun më 30 Qershor, kur pyeta për mungesën e fotografive të familjes sime, u informova në mënyrë specifike se: “ky nuk është një muze i historisë së Shqipërisë, por një koleksion fotografish që tregon rëndësinë e Familjes Marubi si fotografë “. Nëse këto deklarata vazhdojnë të jenë të vlefshme pas 3 muajsh atëherë unë do të sugjeroja që këto foto të përfshihen në kategorinë e ‘historisë’, dhe në asnjë mënyrë nuk përfaqësojnë shkëlqyeshmërinë dhe përsosmërinë fotografike të Marubit.

Prandaj me respekt, kërkoj që personat përgjegjës që e kanë koordinuar dhe e kanë autorizuar  shfaqjen e tyre, ta rishqyrtojnë vendimin e marrë dhe ta vënë në pikëpyetje gjykimin e tyre, sa më shpejt që të jetë e mundur.

Qytetaret e Shqipërisë dhe me shume siguri, qytetarët e Shkodrës nuk dëshirojnë të kujtohen nga turistët dhe personalitetet që vijnë për të vizituar qytetin e tyre dhe muzeun e tyre si njerëz që në ndonje mënyrë e miratojnë kriminelin dhe përbindëshin që ishte Enver Hoxha, por më tepër duan të të mbahet mend si qytetarë që përqafojnë historinë e tyre në një mënyrë të sinqertë dhe të ndershme, mënyrën se si duhet të mbahet mend çdo civilizim perëndimor.

Zevendesojeni  këtë djallezor me heronj shqiptarë të tillë si Prek Cali ose Isa Bulletini, apo guxoj ta them atë … një anëtar i një familjeje që ka një histori që kalon mbi 500 vjet, një histori nderi dhe patriotizmi, një familje që për shekuj me radhë luftuan  dhe dhane jeten, për dashurinë e vendit të tyre: Bib Doda, Preng Bib Doda, Gjon Markagjoni, Mark Gjon Marku, Ndue Gjon Marku, Sander Gjon Marku.

Nëse nuk doni ta bëni këtë muze të duket sikur mendoni se është një muze “historik” atëherë unë do të sugjeroja mbylljen e të gjitha së bashku sepse të gjitha imazhet e ekspozuara janë në një mënyrë apo një tjetër të lidhur me historinë e Shqipërisë, nuk ka ikje nga ajo. Ju nuk mund të keni fotografi, si per shembull, të Ernest Koliqit, Luigi Guarkuqit, Gjergj Fishta e te tjere dhe të thoni se ky nuk është një muze i historisë.

Të gjithë këta njerëz janë njerëzit që duhet të mirëpresin vizitorët tuaj, heronjtë e vërtetë të Shqipërisë!